Yeni bir insanla tanışırken zorlanıyorsanız, başka insanların sizin fiziksel görünüşünüzle, düşüncenizle ya da farklı bir noktada olumsuz görüşlere sahip olabilme ihtimallerini düşünüyorsanız tam üzerine basıyorsunuz.
Sosyal fobi neden olur sorusunun karşılığını aramanız sorunlarınızla yüzleşmeniz açısından oldukça önemli. Tıp dilinde sosyal anksiyete bozukluğu olarak adlandırılan bu sendrom kişilerin sosyalleşme eğilimlerini farklı sebeplerde ötürü kaybetmeleri anlamına geliyor.
Sosyal fobi nedenleri arasında daha önceden yaşanmış kötü tecrübeler, hoş olmayan hatıralar ve şahit olunan bazı olaylar bulunabilir. Ancak gündelik hayatınızın her anında sosyal fobi belirtileri ile karşılaşmanız mümkündür.
Örnek vermek gerekirse şu faktörler sosyal fobisi olanların kaçındıkları, uzak durmak istedikleri ve isteseler de yapamadıkları girişkenliklerdir.
Başkalarının olduğu bir ortama girememek
Bir dükkanda alışveriş yapan insanlar varken içeri girememek
Tanıdık ya da tanımadık olması önemsiz, bir topluluğa seslenmek ya da onlara konuşma yapamamak
Karşı cinsle sohbet edememek ya da yakınlaşamamak
İş yerinde ya da benzeri bir ast üst ilişkisinde yetkiliyle konuşamamak
Haklı olduğunu bilse dahi hakkını arayamamak
Mağazaya bozuk bir ürünü iade edememek
İnsanlarla yüz yüze konuşamamak
Tanımadığı insanlarda kötü intiba bırakmamak adına göz kontağı dahi kurmamak
Telefon görüşmelerini heyecanlanmadan yapamamak
Grupça yapılan etkinliklerde rol alamamak
Halka açık bir yerde yemek, içmek ya da benzeri faaliyetlerde bulunamamak
Başkalarının etkisi altından çıkamamak
Tüm bunlar en basit şekliyle sosyal fobik olarak tanımlanan durumlardır. Haliyle bunlardan birkaçını barındırıyorsanız doğrudan sosyal fobi nedenlerine bakmaya başlayabiliriz.
Sosyal Fobi Nedenleri
Sosyal fobi nedenleri arasında kalıtımsal bazı sorunlardan kaynaklanabilen durumlar görülebiliyor. Genellikle ebeveynlerde var olan düşünce yapısının çocukta da görülmesi, yine ailevi yapının getirdiği bazı düzenler, biyokimya açısından da bazı hormonların anne ve babadaki gibi baskın olması sosyal fobiye sebep olabiliyor.
Genetik
Beyinde bulunan Amigdala bölgesi korkuyu yönettiğimiz, bunu yenebildiğimiz ya da direnç seviyesini ayarladığımız kısımdır. Bu bölgenin hassasiyeti genetik olarak aileden geçebilmektedir. Haliyle korkular arasında sosyal iletişim korkusu olabilir. Bazı ailelerde girişken olmayan bireylerin ardından çocuklarının da aynı şekilde olduğu gözlemlenir.
Aile Yapısı
Çocukluk dönemi bir çocuğun gelişimini en fazla etkileyen noktalardan birisidir. Özellikle bu dönemde çocuğun hata yapması olasıdır. Hata yapmasına izin vermeyen ebeveynler ise sosyal fobi sorunu yaşayan çocuklar büyütürler. Tutucu, her şeye kızan, tartaklayan, küfürlerle cezalandıran ve hatta fiziksel müdahalelerde bulunan ailelerin çocukları risk altındadır.
Çocukluk Travmaları
Gerek karşı cins gerekse normal arkadaşları çocukken nasıl bir yaklaşımda bulunduysa hayatı boyunca aynı yaklaşım peşinde olacaktır. İçe kapanık bir çocukluğun ardından aktif bir bireyin çıkma ihtimali oldukça güçtür.
Psikolojik Faktörler
Farklı bir psikolojik bozukluk ya da aşırı derecede stres ve korku sosyal fobi için tetikleyici unsurlar arasında sayılabilir. Aynı zamanda taciz, tecavüz, dayak, işkence, rezil olma gibi etkenler psikolojik açıdan ağır yaralar bırakırken çocukların yaşamları boyunca içe kapanmalarını sağlar. Bu durumda da erişkin olunduğunda dahi sosyal fobi tanısı konulabilir.
Sosyal Fobi Tedavisi Var Mı?
Psikoterapi yoluyla sosyal fobi tedavisi oldukça net bir biçimde yapılabilmektedir. Medikal anlamda da bazı ilaçların kullanımıyla sürecin hızlandırılması, gerektiği takdirde kişiye daha olgun bir yaklaşım sunması mümkün hale gelebiliyor.
Sosyal fobi belirtileri görüldüğü an çoğunlukla insanların erişkinlik öncesinde bulundukları ergenlik sürecini kapsamaktadır.
Bu süreçte belirli bir süreye yayılan bu tarz eğilimler normal karşılanabilir. Ancak misal olarak bir yıldır devam eden bir belirtinin kalıcı olabilme ihtimali yüksektir. Hemen bir psikiyatr yardımıyla destek alınmalı ve bu psikolojik bunalım halinden çıkılmalıdır.