Edilgen Çatılı Fiilin Tanımı ve Örnek Cümleler

Edilgen çatılı fiil –l ve n gibi ekler alarak oluşturulur. Burada özne belli midir? Örnek cümlelerle konunun ne olduğunu sizler anlatacağız.

Edilgen çatılı fiil tanımı

Edilgen çatılı fiil ile etken çatılı olanı karıştırmamak lazım. Etken çatılıda olayı yapan kişi öznenin ta kendisidir. Edilgen çatılıda ise özne net olarak belli olmasa da sözde özne olarak karşımıza çıkmaktadır.

Edilgen çatılı fiillere verilecek örnekler

Edilgen çatılı fiillere vereceğimiz örneklerde, fiillerde –l veya –n gibi ekleri fark edeceksiniz.

• Açık artırmada birbirinde değerli eserler satıldı.
• Her ay düzenli olarak basılan dergiler abonelere bırakıldı.
• Çok zengin bir kişiydi ama son günlerde çok farklı ithamlarla suçlandı.
• 5 senedir süren davamız 1 Temmuz itibariyle sonuçlandı.
• Çok sayıda kişinin şikâyeti olmasına rağmen serbest bırakıldı.
• Bahar gelmeden önce evin her yanı bir bir silindi.
• Uzun zamandır çalışmayan duş başlığı onarıldı.
• Kısa film yarışması için 1 aydır uğraşıyorlardı sonunda tamamlandı.
• Soruların çalındığı söylentisi nedeniyle sınavın iptal edileceği iddia edildi.
• Yoğun kar yağışı yüzünden maça 1 hafta ara verildi.

Dipnot: Cümle içerisinde sadece bir tane edilgen çatılı fiil bulunmak zorunda değil, fazlası da olabilir.

Sunulan yasa tasarısı oy çokluğu ile kabul edildi.

Bu örnek cümlede yer alan sunulan fiilimsi görevi görürken edildi ise edilgen çatılı bir fiildir. İki fiil türüne göz attığımız zaman gerçekleştiren kişinin söz özne olduğu ortadadır.

• Yöneltilen iddiaların yalan olduğu ortaya çıkarıldı.
• Kırılan bacağına 3 farklı noktadan dikiş atıldı.
• Şu ana kadar vaat edilenlerin ne yazık ki hiçbiri gerçekleştirilmedi.
• Yapılanların bedeli er ya da geç ödetilecek.

Dipnot: l veya n harfi ile sonlanan bazı fiil türleri etken olurken edilgen çatılı olarak da yazılabilir. İkisi arasındaki farkın tespiti için cümlenin bütününe bakmak gerekir.

Şule, Cuma günü anlattıklarından sonra fazlasıyla alındı.

Saatin henüz 6.00’sıydı, bütün önemli evraklar alındı.

Bu iki cümleden sizce hangisi etken hangisi edilgen çatılıdır? Öncelikle anlamlarına göz atalım. Birinci cümlede alınmak, yani gücenmek, darılmak gibi manada kullanılmıştır. Gerçek özne bellidir. İkinci cümlede ise almak fiilinden türemiştir. Birileri tarafından alınmış ama kim? Sözde özne, o zaman edilgen çatılı fiildir. Sınavda başarılı olmak için bol bol soru çözmeyi unutmayın.