Damıtma Nedir?

Damıtma bir ayrıştırma biçimi olup aynı zamanda Distilasyon olarak da anılmaktadır. Bir bileşenin ısıtıldıktan sonra sıvı ya da buhar formuyla uçucu bileşene göre zenginleştirilmesi için yapılır. Bunun için iki veya daha fazla elemente sahip bir bileşiğin kullanılması zorunludur.

Teknik olarak bakıldığında damıtma işleminin evreleri şu şekilde sıralanabilir.

• Sıvının buharlaştırılması
• Buharın yoğunlaştırılması
• Sıvının saf olarak elde edilişi

Pek çok damıtma türü vardır ve bu aslında teknik açıdan elementlerin kaynama noktalarına göre farklılık gösterebilir. Zaten damıtma ile ayrıştırma direkt olarak kaynama sıcaklıklarına bağlı bir fonksiyondur. Kaynama sıcaklıkları birbirinden ne kadar farklı ise damıtma işlemiyle ayrıştırmak o kadar basittir.

Damıtma düzenekleri uzun damıtma kolonlarına sahiptir. Fraksiyon dahilinde karışımda hangi elementin kaynama noktası daha büyükse o bileşenin buharı soğutucuya geçmez ve direkt olarak damıtma kabına ulaşır. Böylece ayrımsal damıtma tamamlanmış olur.

Atmosfer Basıncında Yapılabilen Damıtma Türleri

• Normal Damıtma

Bileşenin elementleri kaynama sıcaklığına yakın değerlerde ısıtıldığında bozunuma uğramayacak türdense normal damıtma uygulanabilir.

• Fraksiyonlu Damıtma

Eğer bileşeni oluşturan elementlerin kaynama noktaları birbirlerine çok yakınsa fraksiyonlu damıtma uygulanır.

• Su Buharı Damıtması

Su buharı damıtması uçucu olmayan karışımları ayırmak için kullanılır. Bunlar çoğunlukla suda çözünmeyen, 100 dereceden yüksek bir kaynama noktasına sahip olan, kaynama noktasına yaklaşıldığında bozunabilen az miktardaki bileşenleri ayırmak için tercih edilir. Eğer bileşeni oluşturan elementler kaynama sıcaklıklarının altında bozunuma uğruyorsa yine su buharı damıtması tercih edilir.

• Kuru Damıtma

Bileşenin katı olması ve distile edilerek ayrıştırılması için kuru damıtma uygulanır. Fakat katılar sıvılara nazaran ısıyı tam anlamıyla iletemeyebilir. Bu kontrolsüz bir parçalanma ile beraber farklı ürünlerin de oluşmasına yol açabilir. Kuru damıtmanın en büyük problemi aslında budur. Diğer damıtma yöntemleri ile kıyaslandığında kuru damıtma daha çok bir sentez metodu olarak tercih edilmektedir. En sık tercih edileni ise keton sentezi olarak bilinir. Yani saflaştırma ya da ayrıştırma amacından ziyade sentez amacıyla uygulanan bir damıtma yöntemidir. Yine de işleyiş prensibine bakıldığında damıtma standartlarının hepsinde olan kıstaslar geçerlidir.